Derde Rijk

Benaming voor Duitsland tussen 1933 en 1945. Hitler roept het Derde Rijk uit als hij in 1933 aan de macht komt. Het rijk wordt ook wel het Duizendjarige rijk genoemd. Daarnaast bestaat de naam Groot-Germaanse Rijk.


· De naam Derde Rijk verwijst terug naar twee eerdere Duitse rijken.

· Het Eerste Duitse Keizerrijk bestaat tussen 962 en 1806. Vanaf de vijftiende eeuw wordt het ook het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie genoemd. Otto I is de eerste keizer van het rijk. In 1806 maakt Napoleon een einde aan deze periode in de Duitse geschiedenis.

· Het Tweede Duitse Keizerrijk draagt officieel de naam Duitse Rijk. Dit rijk komt tot stand onder invloed van Bismarck en eindigt met het verlies van de Eerste Wereldoorlog. Wilhelm I en zijn kleinzoon Wilhelm II zijn de keizers in dit Tweede Duitse Rijk. Deze laatste vlucht in 1918 naar Nederland en woont hier tot zijn dood in 1941 als balling.

· Met het Derde Rijk komt er een einde aan de Weimarrepubliek.

· Al tijdens deze periode wordt door de oppositie gefluisterd dat het tijd is voor een ’Vierde Rijk’, zonder de nazi’s.

· Schrijver Arthur Moeller van den Bruck (1876-1925) publiceert in 1923 een boek met de naam Das Dritte Reich. Daarin pleit hij voor een nieuw en ander Duitsland, geleid door een Fhrer, die zijn land machtig zou maken. Dat was wat de Duitsers volgens hem nodig hadden.

· Door dit boek was het begrip het Derde Rijk, als opvolger van het Eerste en Tweede Rijk in bepaalde kringen al voor 1933 bekend.

· Het idee voor dit rijk komt uit het werk van een Italiaanse geestelijke Joachim di Fiore, uit de twaalfde eeuw. Deze meende dat de geschiedenis drie grote tijdperken kende, in opgaande lijn. Hij dacht zelf te leven in het tweede rijk. Het derde, duizendjarige rijk van de Geest, lag in de toekomst.

· In 1922 zit Hitler Moellers studieclub voor. Moeller ziet in de latere nazi-leider op dat moment echter geen Fhrer. Na de mislukte staatsgreep in Beieren weet de schrijver zeker dat Hitler niet geschikt is als leider van het Duitse rijk. Als hij in 1933 toch aan de macht komt, noemt hij zijn rijk het Derde Rijk. Het idee van Moeller over een groot en sterk Duitsland past perfect in de propaganda van Hitler.

· Met het einde van de Tweede Wereldoorlog, de zelfmoord van Hitler en de overgave van Duitsland komt een einde aan het Derde of Duizendjarig Rijk.