Transport en privacy leven tegenwoordig op gespannen voet met elkaar samen. Je onopgemerkt fysiek verplaatsen is er hedentendage niet meer bij. Sinds 11 september wordt voor elke intercontinentale vlucht letterlijk je doopceel gelicht, maar ook het dagelijkse busritje is binnenkort niet meer anoniem.
Zoals je wellicht weet is men in Nederland druk doende om de ov-chipkaart in te voeren. Na de proefkonijnen Rotterdam en Amsterdam is straks heel Nederland aan de beurt, wat zal betekenen dat het anoniem reizen met openbaar vervoer niet zonder meer mogelijk is.
In de auto is het niet veel beter. Met de reguliere trajectcontroles weet The Man precies wie waar rijdt omdat in tegenstelling tot bij de standaard flitskasten iedereen, en niet enkel de overtreder, gescanned wordt.
Zodra de op handen zijnde kilometerheffing van kracht wordt zal op het gehele wegennet actief gescanned worden wie waar wanneer reed. De rechtvaardiging zal zijn voor het entree heffen van onze mooie doch overvolle (en reeds via belastingen afbetaalde) wegen, maar ondertussen wordt je wel structureel in de gaten gehouden. Prof. Dr. Eurlings kan weliswaar nu garanderen dat je privacy niet in het geding komt, maar we weten allemaal dat politici in het algemeen (waar is mijn kwartje Kok?), en verkeersministers in het bijzonder (BPM wordt afgeschaft ten gunste van de kilometerheffing, oh nee toch niet!) er niet om bekend staan de meest betrouwbare beloftes te maken.
En nu ook blijkt dat speciaal aangestelde bruinhemd eskaders met hun flitsauto’s daadwerkelijk staan te posten bij de lokale bouwmarkt om je kilometeradministratie onderuit te schoffelen, is duidelijk dat elke uithoek van het wegenpark in de gaten wordt gehouden.
Begrijp me goed, ik ben er helemaal voor om belastingontduikers op te sporen en te veroordelen. Ik ben er helemaal voor om roekeloos rijgedrag aan te pakken en om zwartrijden onmogelijk te maken. Als terrorisme aangepakt kan worden door reizigers van vliegtuigen te screenen dan stap ik ook geruster in die kist.
Maar heiligt het doel de middelen? Anders gezegd, ben jij bereid om voor veiligheid en rechtvaardigheid al je privacy op te geven mocht je je verder willen verplaatsen dan van de voordeur naar je brievenbus? Bedenk je wel dat ook je telefoon en internetgegevens (de bewaarplicht) waarschijnlijk binnenkort opgeslagen worden zodat niet alleen je fysieke, maar ook je digitale verkeer voor het nageslacht opgeslagen wordt voor het welzijn van de maatschappij. En de maatschappij dat ben jij, dus het is voor je eigen bestwil.
Als dan je dan ook nog te horen krijgt dat je vingerafdruk in een database gaat worden opgeslagen die voor politie en justitie toegankelijk wordt op het moment dat het hen uitkomt, dan kun je alleen nog maar concluderen dat de privacy de laatste 5 jaar ten nadele is veranderd.
Nuchtere zielen willen nog wel eens roepen: Als je niks te verbergen hebt, dan heb je toch ook niks te mopperen met deze nieuwe maatregelen? Tja, probeer je daar maar eens tegen te verweren. Verweer impliceert op die manier schuld (aan wat dan ook).
Maar als ik met mijn vriendin een wilde seks-escapade heb op mijn balkon of in het bos dan wil ik ook niet gecontroleerd worden door camera toezicht of anderszins, ook al doen we niks verkeerd. Het idee om me letterlijk vrij en zonder structureel gade geslagen te worden te kunnen bewegen voelt aan als een grondrecht. Zeer binnenkort wordt dat een illusie: het internetverkeer waarin we afspreken om wilde seks te hebben ligt vast. Onze afzonderlijke reis (ik in de auto, zij met OV) naar het bos ligt vast. Onze vingerafdrukken op de condoomverpakking liggen vast en met een beetje pech krijgen we een fiscale naheffing omdat de verschillende kilometer-declaraties niet in de haak waren.
Hoe ver moet dit gaan? Staan de regels in dienst van de burger, of leeft de burger in dienst van de regels? De laatste jaren lijken de regels het te winnen van de burger in de zin dat niet de regels en toezicht versimpeld worden, maar dat de burger steeds meer anonieme bewegingsvrijheid inlevert.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten