Parijs

Parijs (Frans: Paris) is de hoofdstad en regeringszetel van Frankrijk. Met 2,15 miljoen inwoners in de stad zelf en 12 miljoen in de hele agglomeratie, met inbegrip van de banlieue (voorsteden), is het de grootste stad van Frankrijk en na Londen de grootste stad van West-Europa. Parijs heeft als bijnaam De lichtstad.

Parijs wordt naast Londen, New York en Tokio beschouwd als één van de vier grote wereldsteden.

De stad wordt in tweeën gedeeld door de rivier de Seine. Parijs is gesticht op het Île de la Cité, maar is inmiddels zo groot geworden dat de stad een gebied van zeven heuvels beslaat. In dit gebied lagen vroeger aparte dorpen, die nu een onderdeel van Parijs zijn.

Inhoud [verbergen]
1 Bestuur en politiek
2 Geschiedenis
3 Bevolking
4 Vertier
4.1 Uitgaan
4.2 Theaters
4.3 Eten en drinken
4.4 Winkelen
4.4.1 Bekende winkelstraten
4.5 Nachtleven
5 Hoogbouw en wolkenkrabbers
6 Belangrijke bezienswaardigheden
6.1 Monumenten en gebouwen in Parijs
6.2 Kerken en kathedralen in Parijs
6.3 Musea in Parijs
6.4 Straten in Parijs
6.5 Bruggen in Parijs
6.6 Pleinen in Parijs
6.7 Tuinen en parken in Parijs
6.8 Andere plaatsen in Parijs
7 Verkeer en vervoer
7.1 Luchtverkeer
7.2 Wegverkeer
7.3 Openbaar vervoer
8 Media
8.1 Televisie
8.2 Kranten
9 Bezienswaardigheden in de omgeving van Parijs
10 Partnersteden
11 Bekende inwoners
12 Galerij
13 Zie ook
14 Externe links






[bewerk] Bestuur en politiek
De gemeente (tevens departement) Parijs is verdeeld in twintig arrondissementen, die zelf weer onderverdeeld zijn in kwartieren (quartiers in het Frans). Parijs telt 81 quartiers.

Ieder arrondissement kiest zijn eigen arrondissementsraad. In totaal zijn er 517 arrondissementsraadsleden, uit hun midden worden de 163 leden van de raad van Parijs (conseil de Paris) gekozen. De leden van de raad van Parijs kiezen de burgemeester van Parijs.

De burgemeester van Parijs is momenteel Bertrand Delanoë.


[bewerk] Geschiedenis
Zie Geschiedenis van Parijs voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De bestorming van de BastilleIn 52 v.Chr. veroverde Julius Caesar Parijs, dat door de Romeinen Lutetia Parisiorum werd genoemd. Het dankt zijn naam aan het volk de Parisii, dat zich vestigde op de eilandjes in de Seine. Dit was strategisch een slimme zet, bovendien waren er handelsroutes die langs deze plek voerden. Hierdoor was het mogelijk om te groeien in welvaart.

In 451 werd in de lente Parijs aangevallen door Attila de Hun. De Parisii en het meisje, Genoveva of Geneviève, de latere patroonheilige van de stad, weerstonden de aanvallen van de Hunnen. Het beleg en de aanvallen van de Hunnen mislukten en zij dropen af naar Orléans.

In de 13e eeuw werd de rechteroever van de Seine drooggelegd, die tot dan toe moerassig was. In de 13e eeuw werd ook begonnen aan de bouw van het Louvre en de Notre-Dame.

Vanaf 1420 werd Parijs bezet door de Engelsen. Toen de bezetting achter de rug was, werd er opnieuw een bouwwoede ontketend. Overblijfselen hiervan zijn de Pont Neuf en de tuinen van Luxemburg (les jardins du Luxembourg).

Op 14 juli 1789 vond de bestorming van de Bastille plaats, die de Franse Revolutie inluidde.

Tijdens de heerschappij van Napoleon III werd Parijs grondig verbouwd door Georges-Eugène Haussmann. In Parijs woonden veel mijnwerkers in kleine huizen. Wijk voor wijk is afgebroken, en daarna is Parijs met brede boulevards en avenues en met grote pleinen opnieuw opgebouwd. Dat maakte het ook gemakkelijker de bevolking van Parijs onder controle te houden. De bekendste van die nieuwe avenues is de Avenue des Champs-Élysées. De huizen in Parijs hebben allemaal een lichte kleur, omdat ze met kalksteen zijn gebouwd. In de buurt van Parijs waren er veel kalksteengroeven.

Een zwarte dag in de geschiedenis van Parijs is 28 mei 1871. Toen lieten 20.000 Parijzenaars het leven tijdens een opstand, de Commune van Parijs.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog bleef Parijs vrij van de Duitse bezetting, de Duitse legers bereikten Parijs niet.

In de Tweede Wereldoorlog werd Parijs wel door de Duitsers ingenomen, in 1940. Op 25 augustus 1944 werd Parijs bevrijd. De geallieerden lieten de Fransen zelf de eer.

In 1900 en in 1924 heeft Parijs de Olympische Spelen georganiseerd. In 1914 moest in Parijs het Universeel Esperantocongres plaatsvinden maar werd uiteindelijk afgelast door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. In 1932 en 1950 werden deze congressen opnieuw gehouden.

In mei 1968 zijn er overal rellen in Frankrijk, maar met name in Parijs. Ook waren er in het najaar van 2005 rellen en plunderingen door vooral mensen van Noord-Afrikaanse komaf.

In Europa en in de wereld is Parijs altijd een centrum van cultuur geweest.


[bewerk] Bevolking
De eigenlijke gemeente Parijs en tevens departement telt zo'n 2.153.600 inwoners op 10.540 hectare, wat neerkomt op een 20.480 inwoners per km². De regio Île-de-France telt 12 miljoen inwoners.

Parijs staat bekend om zijn multiculturele samenleving. Al sinds de middeleeuwen trekken immigranten richting Parijs, van de Nederlandse en Zweedse studenten die naar de studentenwijk quartier Latin trokken in de 14e eeuw tot de huidige Afrikanen en Oost-Aziaten.

De grootste groepen van buitenlandse komaf die nu in Parijs wonen komen uit de volgende landen:

Immigranten uit Portugal die kwamen tussen 1960 en 1980
Berbers en Arabieren uit Noord-Afrika (Algerije, Marokko en Tunesië) die kwamen tussen 1950 en 2000
Zwarte Afrikanen (moslim en christenen) uit West-Afrika en Centraal-Afrika die kwamen tussen 1970 en 2000
Aziaten uit het zuidoosten van Azië (Vietnam, Cambodja en Laos en recent ook China) kwamen tussen 1975 en 1985
Zwarte inwoners uit het Caribische gebied (Guadeloupe en Martinique) die kwamen tussen 1960 en 2000

[bewerk] Vertier

[bewerk] Uitgaan
In Parijs zijn zeer veel mogelijkheden om zich te vermaken. Overdag kan men naar één van de vele bezienswaardigheden gaan, 's avonds zijn er veel uitgaansmogelijkheden. Men kan naar het theater, opera, dans, muziek, bioscoop en cabaret.


[bewerk] Theaters
Opéra Bastille
Opéra Garnier
Opéra Comique
Théâtre du Châtelet
Théâtre de l'Odéon
Cité de la musique
Salle Pleyel

[bewerk] Eten en drinken
Restaurants zouden in 1767 in Parijs zijn uitgevonden. In totaal zijn er nu ca. 8000 restaurants, uiteenlopend van tien driesterrenrestaurants tot vele bistro's en cafés waar men een menu kan bestellen. Vrijwel alle keukens van de wereld zijn in Parijs vertegenwoordigd.

Er zijn vele horecagelegenheden met terras in Parijs. Drinken op het terras is in Frankrijk echter een stuk duurder dan drinken binnen aan de bar.


[bewerk] Winkelen
Parijs is bekend vanwege de winkelmogelijkheden op het gebied van de mode, van eenvoudig tot haute couture, en parfums. De enorme hoeveelheid winkels in Parijs, vooral in het centrum, bestaat uit:

warenhuizen (de bekendste hiervan zijn Galeries Lafayette, La Samaritaine (recent gesloten), Au Bon Marché, Marks & Spencer en Printemps)
winkelcentra zoals Les Halles
winkelstraten; place Vendôme en Rue du Faubourg Saint-Honoré voor de luxe merken tot de Champs-Élysées en Rue de Rivoli. Tevens heeft elk arrondissement een aantal eigen winkelstraten waar vooral de meer dagelijkse benodigdheden gekocht kunnen worden
vele soorten winkels en boetieks zoals o.a. voor kleding, schoenen, accessoires, boeken, muziek, parfums, delicatessen, huishouden, woninginrichting, kinderen, antiek, papier- en tekenmateriaal etc.
markten; er zijn ongeveer 70 markten in Parijs, die op verschillende dagen geopend zijn. De markt op Rue Mouffetard is de bekendste hiervan.
De meeste winkels gaan om 09.00 uur open en sluiten om 19.00 uur. Op zondag is alles gesloten, afgezien van markten en kleine kruideniers. Tevens zijn in het 4e arrondissement de winkels in de wijken van de Marais en Ile Saint-Louis geopend.


[bewerk] Bekende winkelstraten
Bekende winkelstraten in Parijs zijn:

Champs-Élysées
Boulevard Haussmann
Rue de Rivoli
Avenue Montaigne
Boulevard des Italiens
Boulevard des Capucines
Boulevard de la Madeleine
Rue Royale
Rue du Faubourg-Saint Honoré

[bewerk] Nachtleven
Er zijn veel bars en nachtclubs. De Moulin Rouge en Le Lido zijn beroemde nachtclubs in Parijs, waar veel shows plaatsvinden. Verder zijn er veel elitenachtclubs waar er een streng deurbeleid geldt, en waar zeer hoge prijzen gevraagd worden. Bij de meeste clubs moet er entree betaald worden.


[bewerk] Hoogbouw en wolkenkrabbers

Vergelijking van enkele hoge punten in ParijsHet hoogste gebouw is de Eiffeltoren met een hoogte van 324 meter. Parijs heeft dankzij meer hoge gebouwen een eigen skyline gekregen. Doordat de ruimte schaars is moet men de hoogte in. Toch is er betrekkelijk weinig hoogbouw in vergelijking met bijvoorbeeld New York.

Parijs bevat meer dan 80 wolkenkrabbers hoger dan 100 meter. Deze kan men onder andere vinden in La Défense. La Défense bevat 3.000.000 m² aan kantoorruimte. Het is hiermee het grootste zakencentrum van Europa. Veel van de wolkenkrabbers zijn tussen de 100 en 200 m hoog, zoals de Tour Fina met 190 m en de Tour Axa.

Ook in de wijk Montparnasse in het zuidoosten vindt men hoogbouw. Rondom het station Montparnasse vindt men een aantal wolkenkrabbers, waaronder de hoogste van Frankrijk, de Tour Montparnasse met een hoogte van 210 m. Het Hotel Meridien Montparnasse meet 120 m.

In het 13e arrondissement, evenals naast de Eiffeltoren langs de Seine zijn er vele hoge wolkenkrabbers van rond de 110 m.

Daarnaast vindt men rond de stations Austerlitz, Lyon en Bercy ook aantal hoge wolkenkrabbers, waaronder de Bibliothèque Nationale.


[bewerk] Belangrijke bezienswaardigheden


Notre Dame

Place de la Concorde

Cimetière du Père-Lachaise
Er zijn vele toeristische bezienswaardigheden in Parijs.


[bewerk] Monumenten en gebouwen in Parijs
De Eiffeltoren
De Arc de Triomphe
Les Invalides
Conciergerie
Panthéon
Hôtel de Ville
De Tour Montparnasse, een 210 meter hoge wolkenkrabber
De Grande Arche in de kantorenwijk La Défense
Palais de Chaillot, gebouwd in 1937 voor de Wereldtentoonstelling
Palais du Luxembourg
Grand Palais
Opéra Garnier
Palais-Royal

[bewerk] Kerken en kathedralen in Parijs
Sainte Chapelle
de kathedraal Notre-Dame van Parijs
de basiliek Sacré-Coeur
Saint-Sulpice, oude kerk in de wijk Saint-Germain
Église de La Madeleine
de kerk van Saint-Germain-des-Prés, de oudste kerk van Parijs
de basiliek van Sint-Denis.

[bewerk] Musea in Parijs
Op cultureel gebied zijn er vele soorten musea. Parijs telt ongeveer 150 musea, van schilderkunst tot wetenschap en van natuur tot internationale culturen. Om de Parijse musea te bezoeken kan men gebruikmaken van een speciale museumpas (in het Frans Carte Musées et Monuments Paris et Île-de-France), waardoor men toegang heeft tot 60 musea en monumenten in Parijs en de directe omgeving (Île-de-France).

De meeste musea zijn gratis toegankelijk voor kinderen t/m 17 jaar. De meeste musea zijn in het algemeen gesloten op maandag of dinsdag, 1 mei, 1 november, 25 november en feestdagen. Gratis toegangsdagen musea en monumenten: elke eerste zondag van de maand.

Bekende musea in Parijs zijn:

het Louvre: het grootste museum van Parijs
Musée d'Orsay: museum dat de geschiedenis van de Franse kunst van 1848 tot 1914 bestrijkt
Centre Georges Pompidou: centrum voor moderne kunst
Cité des sciences et de l'industrie: het grootste wetenschapsmuseum van Europa
Musée de Cluny: middeleeuwse collectie
Musée Picasso: museum met kunst van de Spaanse kunstenaar Pablo Picasso
Musée du quai Branly: etnografisch museum in het VIIe arrondissement, (geopend 23 juni 2006)
Musée Rodin: museum met kunst van de Franse beeldhouwer Auguste Rodin
Musée de l'Orangerie: met werken van diverse impressionistische kunstschilders
Musée Guimet: Aziatische kunst
Voor een overzicht van een deel van de 150 musea in Parijs zie de lijst van Parijse musea.


[bewerk] Straten in Parijs
de Champs-Élysées
de schilderswijk Montmartre
het pleintje Place du Tertre
Rue Mouffetard

[bewerk] Bruggen in Parijs
Er zijn veel bruggen in Parijs. Vooral over de Seine en om het eiland Île de la Cité (Dit is het bekende eilandje midden in de Seine in Parijs), waar de stad is ontstaan, te verbinden.

Enkele bekende bruggen in Parijs zijn:

Pont Alexandre III
Pont de l'Alma
Pont Marie
Pont National
Pont Neuf
Point Saint-Louis
Pont de Sully

[bewerk] Pleinen in Parijs
Place Vendôme
Place de la Concorde met Obelisk
Place du Tertre
Place de la Bastille
Place de Clichy
Place Charles de Gaulle (oude naam:Place de l'Etoile)
Place de la Nation
Place d'Italie
Place de la Republique
Place Pigalle
Place des Victoires
Place des Vosges
Place de la République Dominicaine
Place de l'Opéra
Place de la Madeleine

[bewerk] Tuinen en parken in Parijs
de Tuilerieën
Jardin du Luxembourg
Bois de Boulogne stadspark
Bois de Vincennes
Parc Montsouris
Cité universitaire de Paris
Plaine et parc de Monceau

[bewerk] Andere plaatsen in Parijs
Parc des Princes, stadion van voetbalclub Paris Saint-Germain
Les Halles
de begraafplaatsen Cimetière du Père-Lachaise, Cimetière de Montmartre, Cimetière du Montparnasse en de Catacomben
de Sorbonne, gelegen in het Quartier Latin, een van de oudste universiteiten van Europa
Zie ook Lijst van Parijse bezienswaardigheden

[bewerk] Verkeer en vervoer

[bewerk] Luchtverkeer
Zoals veel grote steden wordt Parijs bediend door meerdere luchthavens.

De grootste daarvan, tevens het grootste vliegveld van Frankrijk en het op een na grootste van Europa na Heathrow, is Aéroport Charles de Gaulle (ook wel Roissy genoemd), ten noorden van Parijs. Ten zuiden van de stad ligt Aéroport d'Orly, de tweede luchthaven van Frankrijk en Parijs. Er zijn plannen om een derde grote internationale luchthaven te bouwen na Charles de Gaulle en Orly. Men is hierover in bespreking.

De Aéroport du Bourget was in het verleden de belangrijkste luchthaven, maar is nu de derde luchthaven van Parijs en ligt op 6,5 km van Parijs. Aéroport de Beauvais ligt 50 km van het centrum van Parijs. Deze luchthaven is vooral aantrekkelijk voor low cost flights.


[bewerk] Wegverkeer

Boulevard PériphériqueParijs beschikt over een uitgebreid wegennet, dat omgeven is door de Boulevard Périphérique (ring), de ring iets verder naar buiten wordt gevormd door de A86 en stukken van andere snelwegen (A3, A4) (ook genoemd "La Francilienne"). Een groot aantal snelwegen komt uit op deze ring waardoor dit een van de drukste autosnelwegen is. Om het verkeer dat langs Parijs wil beter door te laten stromen wordt gewerkt aan een ring nog verder aan de buitenkant van Parijs, de A104/N104.

In het centrum is het verkeer bijwijlen chaotisch, vooral tijdens de spits. De Place Charles de Gaulle (voorheen l'Etoile) waar twaalf lanen samenkomen bij de Arc de Triomphe is berucht vanwege zijn legendarische verkeerschaos.

In Parijs rijden 15.100 taxi's rond, die elke dag 500.000 passagiers vervoeren. Er zijn 745 taxistandplaatsen, waarvan er 205 een oproeppaal hebben. Taxi's zijn bevoegd over de busbanen te rijden, waardoor veel files vermeden kunnen worden.

Parijs is bereikbaar vanuit Nederland en België vanaf de A1 vanuit Rijsel en de A2 vanuit Brussel. Vanaf de A4 van uit Reims. Vanaf de A16 vanuit Amiens. Vanaf de A13 vanuit Rouen. Vanaf de A10 vanuit Le Mans. Vanaf de A16 vanuit Orléans. Vanaf de A6 vanuit Beaune. Vanaf de A5 vanuit Troyes.


[bewerk] Openbaar vervoer
Zie Parijse metro voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Gare du NordParijs beschikt over een goed openbaar netwerk. Naast een uitgebreide busdienst rijdt er een metro met 16 lijnen (1 tot 14, plus 3B en 7B) die aansluiten op een dicht net van RER-voorstadstreinen.

De tram van Parijs heeft in de agglomeratie van Parijs nu vier tramlijnen in gebruik. In het zuiden van Parijs, nog in het centrum, rijdt over een aparte brede trambaan tram T3 langs de Boulevards des Maréchaux.Tussen de noordelijke voorsteden Aulnay-sous-Bois en Bondy rijdt een tram-train(T4).

Parijs beschikt ook over 6 grote treinstations die elk een eigen regio van Frankrijk bedienen:

Gare Saint-Lazare : Normandië en het westen van Parijs.
Gare Montparnasse: Bretagne, de Atlantische kust, en de TGV-treinen richting het zuidwesten van Frankrijk.
Gare du Nord : Het noorden van Frankrijk, België en Nederland met de Thalys, en het Verenigd Koninkrijk met de Eurostar.
Gare de l'Est : Het oosten van Frankrijk , Luxemburg en Duitsland.
Gare de Lyon : Het zuiden en het zuidoosten van Frankrijk en Europa.
Gare d'Austerlitz : de Loire, het zuidwesten van Frankrijk en Spanje en Portugal.
Andere grote treinstations zijn het Gare de Bercy, Marne-la-Vallée - Chessy en het treinstation op vliegveld CDG. De stations zijn kopstations, dit brengt met zich mee dat overstappen in Parijs vaak betekent dat je met de metro van het ene naar het andere station moet reizen.

Per trein (Thalys) is Nederland vanuit Parijs binnen vier uur te bereiken via de HSL Zuid, die via Brussel, Antwerpen, Breda, Rotterdam en Den Haag naar Amsterdam Schiphol loopt.


[bewerk] Media

Cité des sciences et de l'industrieNationale en international media die gevestigd zijn in Parijs


[bewerk] Televisie
TF1
France 2
France 3
France 4
France 5
ARTE
Canal+
M6
KTO
Télé Bocal
TV5 Monde

[bewerk] Kranten
La Croix
Les Echos
L'Équipe
Le Figaro
Investir
Jeune Afrique L'intelligent
Le Monde
Rouge
La Tribune
Valeurs Actuelles
Libération

[bewerk] Bezienswaardigheden in de omgeving van Parijs

Disneyland Resort ParisDisneyland Resort Paris
Kasteel van Versailles
Parc Astérix
Kasteel van Fontainebleau

[bewerk] Partnersteden
Algiers (Algerije), sinds 2003
Amman (Jordanië), sinds 1987
Athene (Griekenland), sinds 2000
Beiroet (Libanon), sinds 1992
Berlijn (Duitsland), sinds 1987
Buenos Aires (Argentinië), sinds 1999
Caïro (Egypte), sinds 1985
Casablanca (Marokko), sinds 2004
Chicago (Verenigde Staten), sinds 1996
Erevan (Armenië), sinds 1998
Genève (Zwitserland), sinds 2002
Istanbul (Turkije)
Jakarta (Indonesië), sinds 1995
Kioto (Japan), sinds 1958
Kopenhagen (Denemarken), sinds 2005
Lissabon (Portugal), sinds 1998
Londen (Verenigd Koninkrijk), sinds 2001
Madrid (Spanje), sinds 2000
Mexico-stad (Mexico), sinds 1999
Montréal (Canada), sinds 2006
Moskou (Rusland), sinds 1992
Nagoya (Japan)
Peking (China), sinds 1997
Porto Alegre (Brazilië), sinds 2001
Praag (Tsjechië), sinds 1997
Québec (Canada), sinds 1996
Rabat (Marokko), sinds 2004
Riyad (Saoedi-Arabië), sinds 1997
Rome (Italië)
Sint-Petersburg (Rusland), sinds 1997
Sanaa (Jemen), sinds 1987
São Paulo (Brazilië), sinds 2004
San Francisco (Verenigde Staten), sinds 1996
Santiago (Chili), sinds 1997
Seoel (Zuid-Korea), sinds 1991
Sofia (Bulgarije), sinds 1998
Sydney (Australië), sinds 1998
Tbilisi (Georgië), sinds 1997
Tokio (Japan), sinds 1982
Tunis (Tunesië), sinds 2004
Warschau (Polen), sinds 1999
Washington D.C. (Verenigde Staten), sinds 2000



[bewerk] Bekende inwoners
Charles Aznavour (22 mei 1924), Frans zanger
Hector Berlioz (11 december 1803), Frans componist
Pierre Bokma (20 december 1955), Nederlands acteur
Carlos (20 februari 1943-2008), Frans zanger
Emil Cioran (9 april 1911-1995), filosoof
Jean-François Deniau (31 oktober 1928-2007), Frans ambtenaar, schrijver, politicus, diplomaat, mensenrechtenactivist en journalist
Marlene (Marie Magdalene) Dietrich (27 december 1901), Duits filmster/zangeres
Alain Finkielkraut (30 juni 1949, filosoof, politiek commentator
Christoph Willibald Gluck (2 juli 1714), Duits componist
Vincent van Gogh (30 mrt 1853), Nederlands kunstschilder
Michael Llodra (18 mei 1980), Frans tennisser
Jean-Marie Lustiger (17 september 1926-2007), Joods-Frans aartsbisschop en kardinaal
Sébastien Mercier (6 juni 1740), Frans schrijver
Prosper Mérimée (28 september 1803), Frans schrijver
Molière (1622-1673), dramaturg en toneelschrijver
Gaël Monfils (1 september 1986), Frans tennisser
Jim Morrison (8 dec 1943), Amerikaans zanger/dichter
Alfred de Musset (11 december 1810), Frans dichter
Pablo Picasso (25 okt 1881), Spaans kunstschilder
Claude Piéplu (1923-2006), acteur
Étienne Pivert de Senancour (16 november 1770), Frans schrijver
George Sand (1 juli 1804), Frans schrijfster
Madame de Staël (22 april 1766), Frans schrijfster
Eugène Sue (26 januari 1804), Frans schrijver
Henri de Toulouse-Lautrec (24 november 1864), Frans schilder