Euromunten

Euromunten en eurobankbiljetten kwamen op 1 januari 2002 in twaalf van de, toen nog, vijftien EU-landen in omloop. Slovenië volgde op 1 januari 2007, als eerste van de in 2004 nieuw toegetreden EU-landen. Cyprus en Malta volgden op 1 januari 2008. De euro (EUR of €) is de officiële munteenheid binnen de eurozone.

Inhoud [verbergen]
1 Voorgeschiedenis
2 Vormgeving
3 Gemeenschappelijke munt-zijde
3.1 Gemeenschappelijke munt-zijde (1999-2006)
3.2 Gemeenschappelijke munt-zijde (2007-heden)
4 Nationale zijde
5 Beschrijving
6 Herdenkingsmunten van € 2
6.1 Nationale herdenkingsmunten van € 2
6.2 Gemeenschappelijke herdenkingsmunten van € 2
6.2.1 50 jaar Verdrag van Rome
6.2.2 10 jaar euro
7 Externe links



[bewerk] Voorgeschiedenis
Jaren vóór de werkelijke invoering van de euromunten in 2002, is reeds met het slaan van euromunten begonnen. België, Finland, Frankrijk, Nederland en Spanje hebben ervoor gekozen de munten het jaartal van muntslag te geven. Van deze landen bestaan dus ook euromunten met de jaartallen 1999, 2000 en 2001. In feite uit jaren vóór de daadwerkelijke invoering van de euro als betaalmiddel. De overige landen hebben alle munten die in de periode 1999-2001 geslagen zijn het jaartal 2002 gegeven.
De redenen van de gemaakte keuzes zijn niet bekend, maar zijn waarschijnlijk afhankelijk van landelijke tradities. De wel gehoorde stelling dat het in een koninkrijk niet wenselijk zou zijn om munten met een later jaartal te slaan, omdat de kans bestaat dat de monarch, wiens beeldenaar op de munten staat, overlijdt of troonsafstand doet, is onvoldoende verklaring. Enerzijds heeft het Groothertogdom Luxemburg de eerste euromunten uitsluitend het jaartal 2002 gegeven, anderzijds hebben de republieken Frankrijk en Finland wel de jaren 1999-2001 geslagen.

De voor de gewone circulatie bedoelde euromunten bestaan in acht nominale waarden. Daarnaast bestaat er een grote verscheidenheid, per land verschillend, aan nominale waarden voor gelegenheidsmunten.


[bewerk] Vormgeving
Euromunten hebben een gemeenschappelijke zijde en een nationale zijde. De gemeenschappelijke zijde is in alle EU-landen identiek en toont de waarde van de desbetreffende munt, de zogenaamde munt-zijde. Het ontwerp van de gemeenschappelijke munt-zijde kent drie varianten, die samenvallen met de drie materiaal-varianten van de euromunten:


de munten van 1, 2 en 5 cent.
de munten van 10, 20 en 50 cent.
de munten van € 1 en € 2.
Ieder ontwerp laat een gestileerde kaart van de EU dan wel Europa zien. De 12 sterren van de EU maken deel uit van het ontwerp van alle munten. Het ontwerp van de munten van 1, 2 en 5 cent symboliseert Europa's plaats in de wereld als geheel. De afbeelding op de munten van 10, 20 en 50 cent toont hoe de individuele EU-lidstaten samenkomen (inclusief die lidstaten die op dit moment nog geen deel uitmaken van de euro). De munten van € 1 en € 2 tenslotte beelden een Europa zonder grenzen af.
Alle varianten zijn door Luc Luyckx, werkzaam bij de Koninklijke Munt van België, ontworpen.

Elk euroland mag zelf bepalen welke symbolen en tekst op de nationale zijde, de zogenaamde kop-zijde, van de euromunten geplaatst worden. Deze symbolen mogen echter niet jaarlijks herzien worden, doch uitsluitend gelijktijdig met een wisseling van de gemeenschappelijke zijde. Uitzondering op deze regel geldt voor de monarchieën en het Vaticaan, die mogen ook bij een troonswisseling de nationale zijde aanpassen. De nationale zijde dient om de overgang naar de euro, in emotioneel opzicht, te verzachten.


[bewerk] Gemeenschappelijke munt-zijde

[bewerk] Gemeenschappelijke munt-zijde (1999-2006)
€ 0,01 € 0,02 € 0,05

€ 0,10 € 0,20 € 0,50

€ 1,00 € 2,00



[bewerk] Gemeenschappelijke munt-zijde (2007-heden)
De gemeenschappelijke zijde van de euromunten is met ingang van 2007 gewijzigd en laat nu de kaart van heel Europa zien. Omdat de eurolanden zelf mogen bepalen of ze de nieuwe gemeenschappelijke zijde al in 2007 of eerst in 2008 invoeren, bestaan van het jaar 2007 zowel euromunten met het oorspronkelijke ontwerp als met het nieuwe ontwerp.



€ 0,01 € 0,02 € 0,05

€ 0,10 € 0,20 € 0,50

€ 1,00 € 2,00



[bewerk] Nationale zijde
Elk land uit de eurozone, dus ook Monaco, San Marino en Vaticaanstad, heeft recht op een eigen ontwerp op de nationale zijde van de euro. Deze ontwerpen variëren van eenvoudigweg één enkele afbeelding van de monarch (België) tot een apart ontwerp voor iedere munt (Italië, Oostenrijk, San Marino, Slovenië). Meest gebruikelijk is een drie- of viertal verschillende ontwerpen. De 12 sterren van de EU zijn, verplicht, in alle ontwerpen van de nationale zijde terug te vinden.

De nationale ontwerpen zijn via onderstaande links te bekijken:

Belgische euromunten
Bulgaarse euromunten
Cypriotische euromunten
Duitse euromunten
Estse euromunten
Finse euromunten
Franse euromunten
Griekse euromunten
Hongaarse euromunten

Ierse euromunten
Italiaanse euromunten
Letse euromunten
Litouwse euromunten
Luxemburgse euromunten
Maltese euromunten
Monegaskische euromunten
Nederlandse euromunten
Oostenrijkse euromunten

Poolse euromunten
Portugese euromunten
Roemeense euromunten
San Marinese euromunten
Sloveense euromunten
Slowaakse euromunten
Spaanse euromunten
Tsjechische euromunten
Vaticaanse euromunten
-


Inmiddels zijn er ook al eurolanden die aan hun tweede of derde nationale zijde toe zijn. Wisseling van ontwerp vond tot nu toe alleen plaats wegens overlijden van een staatshoofd. Met ingang van 2007 is hier verandering in gekomen. Finland heeft het ontwerp marginaal aangepast (toevoeging van de afkorting´FI´) om te kunnen voldoen aan de verscherpte richtlijnen voor de nationale zijde. Ook België gaat, om dezelfde reden, de nationale zijde aanpassen, echter met ingang van 2008.

De volgende wisselingen hebben plaatsgevonden of zijn reeds bekend:

2005

Vaticaanstad, ter gelegenheid van de Sede Vacante, wegens overlijden van Paus Johannes Paulus II op 2 april 2005.

2006

Monaco, vanwege de troonsbestijging door Albert II van Monaco, wegens overlijden van zijn vader, Prins Reinier III, op 6 april 2005.
Vaticaanstad, vanwege de benoeming van Paus Benedictus XVI tot nieuwe paus.
2007

Finland, om te kunnen voldoen aan de verscherpte richtlijnen voor de nationale zijde.
2008

België, eveneens om te kunnen voldoen aan de verscherpte richtlijnen voor de nationale zijde.

[bewerk] Beschrijving
Waarde Diameter Dikte Gewicht Samenstelling Rand
1 cent | € 0,01 16,25 mm 1,67 mm 2,30 g staal met een koperlaagje Glad
2 cent | € 0,02 18,75 mm 1,67 mm 3,06 g staal met een koperlaagje Glad met een enkele groef
5 cent | € 0,05 21,25 mm 1,67 mm 3,92 g staal met een koperlaagje Glad
10 cent | € 0,10 19,75 mm 1,93 mm 4,10 g koperlegering (Nordic Gold) Getand
20 cent | € 0,20 22,25 mm 2,14 mm 5,74 g koperlegering (Nordic Gold) Glad met zeven inkepingen (Spaanse bloem)
50 cent | € 0,50 24,25 mm 2,38 mm 7,80 g koperlegering (Nordic Gold) Getand
1 euro | € 1,00 23,25 mm 2,33 mm 7,50 g Binnen: koper-nikkel legering
Buiten: nikkel-messing Zes afwisselende segmenten,
drie glad, drie gekarteld
2 euro | € 2,00 25,75 mm 2,20 mm 8,50 g Binnen: nikkel-messing
Buiten: koper-nikkel legering Fijne kartel met randschrift.


[bewerk] Herdenkingsmunten van € 2

[bewerk] Nationale herdenkingsmunten van € 2
Zie Herdenkingsmunten van € 2 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Griekenland 2004
€ 2-herdenkingsmunt
Olympische Spelen 2004De Europese Commissie heeft eind 2003 het slaan van nationale herdenkingsmunten toegestaan. Vanaf 2004 mag elk land in de eurozone, éénmaal per jaar, een nationale herdenkingsmunt van € 2 uitbrengen. Deze nationale herdenkingsmunten van € 2 zijn wettig betaalmiddel in de gehele eurozone.

In 2004 waren er gelijk al zes landen die van dit, nieuw verworven, recht gebruik maakten:


Griekenland sloeg een € 2-munt ter herdenking van de Olympische Zomerspelen van 2004 (maart 2004).
Luxemburg liet een € 2-munt vervaardigen met beeldenaar en monogram van de groothertog (juni 2004).
Finland gaf een € 2-munt uit ter gelegenheid van de uitbreiding van de Europese Unie met 10 nieuwe lidstaten op 1 mei 2004 (juni/juli 2004).
San Marino sloeg munt uit, historicus en numismaticus, Bartolomeo Borghesi (december 2004).
Italië eerde 50 jaar Wereldvoedselprogramma met een € 2-munt (december 2004).
Vaticaanstad tenslotte herdacht zichzelf: 75ste verjaardag van de stichting van Vaticaanstad (december 2004).


Nadien is er jaarlijks een steeds wisselend aantal nationale € 2-herdenkingsmunten in omloop gebracht:

in 2005: acht (België, Finland, Italië, Luxemburg, Oostenrijk, San Marino, Spanje, Vaticaanstad).

in 2006: zeven (België, Duitsland, Finland, Italië, Luxemburg, San Marino, Vaticaanstad).

in 2007: zeven (Duitsland, Finland, Luxemburg, Monaco, Portugal, San Marino, Vaticaanstad).

in 2008: tenminste drie (Duitsland, San Marino, Vaticaanstad).


Sinds de invoering van de nationale herdenkingsmunten hebben Frankrijk, Ierland, Nederland en Slovenië hun rechten ongebruikt gelaten. Frankrijk en Slovenië gaan hun recht naar verwachting in 2008, letterlijk, te gelde maken.
Van Ierland en Nederland is niet bekend wanneer de eerste nationale € 2-herdenkingsmunten in omloop zullen worden gebracht.



[bewerk] Gemeenschappelijke herdenkingsmunten van € 2
Het commerciële succes van de nationale herdenkingsmunten van € 2 heeft een vervolg gekregen met de uitgifte van gemeenschappelijke herdenkingsmunten van € 2. Het bijzondere van deze gezamenlijke herdenkingsmunten is, dat de zogenaamde nationale zijde òòk een gemeenschappelijk ontwerp zal hebben. Feitelijk hebben deze munten dus twee gemeenschappelijk zijden.



Van de gezamenlijke herdenkingsmunten van € 2 is het volgende overzicht te maken:

2007: herdenkingsmunt 50 jaar Verdrag van Rome
2009: herdenkingsmunt 10 jaar (girale) €uro

[bewerk] 50 jaar Verdrag van Rome

voorbeeldmunt
€ 2-herdenkingsmunt
50 jaar Verdrag van Rome Voor het hoofdartikel zie herdenkingsmunten 50-jarig jubileum van het Verdrag van Rome.

Op 5 mei 2006 werd bekend gemaakt dat er op 25 maart 2007 een speciale € 2-herdenkingsmunt uitgegeven zou worden ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum van het Verdrag van Rome. Dezelfde munt zou door alle EU-lidstaten uit de eurozone worden uitgegeven, met voor ieder land een, toch nog, lichte nationale variatie, omdat de landsnaam en de naam van het verdrag in de eigen landstaal vermeld zullen worden.
De niet-lidstaten uit de eurozone, Monaco, San Marino en Vaticaanstad hebben niet aan de uitgifte deelgenomen.




[bewerk] 10 jaar euro
Voor het hoofdartikel zie herdenkingsmunt 10 jaar euro.

Aanvankelijk werd gedacht dat de gezamenlijke herdenkingsmunt een eenmalige aangelegenheid zou zijn. Dat is waarschijnlijk niet het geval: op 12 november 2007 werd bekend gemaakt dat er in 2009 een tweede gemeenschappelijke € 2-herdenkingsmunt zal worden uitgegeven.
De nieuwe € 2-herdenkingsmunt zal het 10-jarig jubileum van de invoering van de girale euro, per 1 januari 1999 tot onderwerp hebben. Ook deze munt zal door alle EU-lidstaten binnen de eurozone worden uitgegeven, met voor ieder land slechts een lichte nationale variatie.
Niet bekend is of Monaco, San Marino en Vaticaanstad ditmaal wel zullen participeren.